Nostromo Home Cinema 8

Η Επιλογή του Δεκαπενθημέρου:

Από τον Γιάννη Σμοΐλη

Gravity (2013) ****

Σκηνοθεσία: Αλφόνσο Κουαρόν

Πρωταγωνιστούν: Σάντρα Μπούλοκ, Τζορτζ Κλούνεϊ

91΄,  2.35 : 1

Με αφορμή το Gravity, συγκρούονται δύο κατηγορίες κινηματογραφόφιλων. Στην πρώτη ανήκουν αυτοί που πιστεύουν πως το σινεμά οφείλει να ακολουθεί πιστά τους κανόνες της λογοτεχνίας, να αντιπαραθέτει στη λεκτική αφήγηση την διαδοχή των εικόνων πάνω στη βάση της σχέσης αιτίου-αιτιατού και να τιμά τον λόγο, τόσο μέσα από ζουμερούς, καλογραμμένους διαλόγους όσο και με την ανάπτυξη μιας ιστορίας που θα άξιζε να ειπωθεί. Σαν τελευταίος κρίκος στη μακριά αλυσίδα των αφηγηματικών τεχνών, ο κινηματογράφος κατά τη γνώμη τους, οφείλει να συμμορφώνεται με την παράδοση και να υπηρετεί την «ιστορία». Γι’ αυτούς τους θεατές, το σενάριο σε μια ταινία είναι τα πάντα.

Στη δεύτερη, συγκριτικά ολιγάριθμη, κατηγορία βρίσκονται εκείνοι που παραχωρούν γενναιόδωρα στο μέσο την ανεξαρτησία του. Που αντιλαμβάνονται τον κινηματογράφο σαν αυτόνομη τέχνη με δικούς της κανόνες. Κι αφού δεν επιστρατεύει τις λέξεις για να διηγηθεί, αλλά τις εικόνες, αφού τα δικά της σημεία δεν είναι γράμματα αλλά οπτικά ερεθίσματα, τότε με τη γραμματική των πλάνων, με το συντακτικό του μοντάζ και την ορθογραφία των κάδρων θα αρθρωθεί αυτή η άλλη γλώσσα και θα εξαρτήσει την ευγλωττία της και την ικανότητά της να σημαίνει, από την αποτελεσματικότητα του σκηνοθέτη.

Είναι αυτονόητο πως το Gravity σαν φιλμ, φτιάχτηκε για να εκτιμηθεί ουσιαστικά από τη δεύτερη κυρίως κατηγορία. Η δύναμη ή η όποια πρωτοτυπία του δεν βρίσκεται στο σενάριο αλλά στην εικονοκλαστική του ιδιαιτερότητα. Κι αν πρόκειται να αντέξει στο χρόνο, πέρα από την πρόσκαιρη δόξα των έξι Όσκαρ, των κριτικών διθυράμβων ή της εισπρακτικής επιτυχίας (που οφείλεται κατά κύριο λόγο σε μια εξαιρετική στρατηγική προώθησης), θα το πετύχει χάρη στην επιμονή ανθρώπων που θα είναι πάντα πρόθυμοι να αναγνωρίσουν πίσω από τα εκθαμβωτικά εφέ και τον IMAX  ίλιγγο της -άψογα φωτογραφημένης- συμπαντικής απεραντοσύνης, μια αληθινά τίμια καλλιτεχνική πρόθεση για αποδέσμευση της έβδομης τέχνης από τα βαρίδια της «ιστορίας».

Γιατί, τελικά, αυτό είναι το Gravity για όποιον είναι πρόθυμος να το «ξεφλουδίσει» και να κοιτάξει βαθιά μέσα στον πυρήνα του: ένα μινιμαλιστικό αστρικό μπαλέτο μεταξύ ανθρώπων και κινηματογραφικής κάμερας. Αξιέπαινη η Bullock στη σωματική ερμηνεία της αλλά αυτή εδώ είναι βασικά μια ταινία σκηνοθέτη. Στην εντέλεια χορογραφημένη, εντυπωσιακή εικαστικά και υπέροχα ελεύθερη.

Κυκλοφορούν Επίσης:

Από τον Χρήστο Ζαφειριάδη

                                The Wicker Man (1973)

Από το μυστήριο μιας κοριτσίστικης εξαφάνισης μέχρι τη ψυχεδελίζουσα ιεροτελεστία του φινάλε, ένας θρησκευόμενος αρχιφύλακας παραμένει εγκλωβισμένος στην νήσο Summerisle, ανάμεσα στα ηδονισμένα και άγρυπνα βλέμματα μιας φυσιολατρικής κοινωνίας αλλοφρονούντων παγανιστών. Λαμβάνει μέρος σε ένα ιερό τελετουργικό υπό την καθοδήγηση ενός Λόρδου, τον οποίο όλοι μοιάζουν να θαυμάζουν και να υπακούν ευλαβικά (υπέροχη η δεσποτική παρουσία του Christopher Lee). Χτίζεται έτσι μια πυρακτωμένη ταινία πνευματικού τρόμου, οι φλόγες τις οποίες υψώνονται ψηλά στον ουρανό, κι αγέρωχες και μεγαλοπρεπείς όπως είναι, χαρίζουν στον σκηνοθέτη Hardy μια από τις σπουδαιότερες στιγμές του βρετανικού σινεμά και στον ορθόδοξο θεατή ένα ενορχηστρωμένο ταξίδι θρησκευτικής, σαρκικής και πνευματικής επανάστασης. ****

Pit and the Pendulum (1961)

Περισσότερο εμπνευσμένη από την ιστορία του Poe παρά ως πιστή αντανάκλαση αυτής, η μεταφορά που κατασκεύασε ο δεξιοτέχνης Corman απορροφά την πνιγηρή βαρβαρότητα και τα φρικιαστικά βασανιστήρια της νουβέλας (τα οποία τελέστηκαν στον ποτισμένο με αίμα πύργο των Medina), αποπνέοντας την ερεβώδη οσμή ενός αραχνοΰφαντου μυστηρίου. Ενός μυστηρίου ενταφιασμένου στα μπουντρούμια που έχτισε γαλήνια η ανθρώπινη νοσηρότητα και στη συνέχεια τα μόλυνε με ένα σπάνιο είδος στοιχειωμένης και μοναχικής σαγήνης. Στα ίδια μπουντρούμια που ενταφιάστηκε το ουρλιαχτό της Elizabeth, λίγο πριν η κατάρα της παραπλάνησης και της θλιμμένης μοιχείας αποκαλύψει την αλήθεια, αποκαλύπτοντας παράλληλα τον λάκκο και το αδυσώπητο εκκρεμές του πεπρωμένου. ***1/2

À bout de souffle (Breathless, 1960)

Θέλω να έρθω μαζί σου και πάμε όπου θες. Από τη Ρώμη στο Παρίσι και από εκεί στο Μόντε Κάρλο, να ζήσουμε τον έρωτα γιατί δεν μπορώ να είμαι μακριά σου. Αλλά ακόμα και αν μπορώ, δεν θέλω ποτέ να είμαστε χώρια. Θέλω να ακούσω κάτι όμορφο από τα χείλη σου και να μη σταματήσω ποτέ να σε κοιτάζω. Να μείνουμε, να αγκαλιαστούμε και να θυμώσουμε, να κοιμηθούμε και να ξυπνήσουμε μαζί σε ένα μικρό παριζιάνικο δωμάτιο, ανάμεσα σε χαϊδέματα, βινύλια και τον ανέμελο καπνό των τσαλακωμένων μας τσιγάρων. Θέλω να μείνουμε μακριά από τον κόσμο που έχει μάθει να μας λέει ψέματα, να τιθασεύσουμε τους φόβους και τις αμαρτίες μας και να αφήσουμε τον Godard ελεύθερο να μας κινηματογραφήσει όπως δεν το έκανε ποτέ κανένας μέχρι τώρα. Θέλω να αγαπηθούμε, να γίνουμε αθάνατοι και ας πεθάνουμε μετά για πάντα. *****

Jules et Jim (1962)

Αναπόσπαστο κομμάτι του γαλλικού Νέου Κύματος, η ταινία του Τρυφώ έχει την ακατάβλητη ιδιότητα να επικοινωνεί με τους θεατές όχι μόνο της δικής της εποχής αλλά και κάθε επόμενης, ανοίγοντας διαλόγους και συζητήσεις για τη φιλία που δεν γνωρίζει  εξαναγκασμούς, το πάθος που παραβαίνει τους κανόνες και την ατέρμονη αθωότητα των συναισθημάτων που δεν μπορείς να ελέγξεις, κατακλύζουν όμως το μυαλό και την ψυχή χωρίς να σε ρωτήσουν. Μέσα στο πέρασμα των χρόνων και τα ερείπια ενός ακατανόητου πολέμου, ο Ζυλ και ο Τζιμ αναπνέουν τις αναθυμιάσεις του έρωτά τους για την ίδια γυναίκα, αναζητώντας ο καθένας το δικό του όνειρο μέσα στα μάτια και την ταραχώδη γοητεία εκείνης. Μέχρι οι στάχτες της καταπιεσμένης τους επιθυμίας να σκορπίσουν μονομιάς στη δίνη της ζωής και του ανέμου, ζωγραφίζοντας με πάθος ένα αόρατο φιλί. ****