Το Θεώρημα Μηδέν (2013) ***

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Σκηνοθεσία: Τέρι Γκίλιαμ

Πρωταγωνιστούν: Κρίστοφ Βαλτζ, Μελανί Τιερί, Ντέϊβιντ Θιούλις, Ματ Ντέϊμον

107’

Στα μάτια μου ο Τέρι Γκίλιαμ, εκτός από ένας αξιοθαύμαστος ονειροπαρμένος με το ταλέντο ραμμένο στο βιζέρ της κινηματογραφικής του ματιάς, είναι ένας απελπιστικά άτυχος στις παραγωγές του σκηνοθέτης με μνημειώδη προβλήματα στις περισσότερες δουλειές του και όλες του τις ταινίες των τελευταίων είκοσι χρόνων εντυπωσιακά άνισες. Θυμίζει κατά κάποιον τρόπο τον Όρσον Ουέλς που ποτέ του μετά τον Πολίτη Κέϊν δεν έφτιαξε έργο που να μην έχει ορατά τεχνικά προβλήματα. Απλά (;) ο Ουέλς είχε την λαμπρότητα να μετασχηματίζει την βλάβη σε μοντερνισμό. Ο Γκίλιαμ δεν έχει αυτή την λαμπρότητα. Αλλά είναι ένας αξιολάτρευτος τρελλός. Και χωρίς τέτοιους εγώ δεν το φαντάζομαι το σινεμά μου.

Το Θεώρημα Μηδέν, η πιο ικανοποιητική ταινία του Γκίλιαμ από τους 12 Πιθήκους (1995) και μετά, σε γυρίζει εμφανώς στην δυστοπική μοναξιά, μελαγχολία και ρομαντισμό του Μπραζίλ. Είναι γεμάτη με την εκθαμβωτικού παλιατζίδικου εφευρετικότητα στην καλλιτεχνική διεύθυνση που διέπει το έργο του – αν και ολοφάνερα το στούντιο στο Βουκουρέστι και το συνολικό production value υποδηλώνει πως οι μέρες της αφθονίας (και της στουντιακής εμπιστοσύνης) έχουν παρέλθει για τον ημιπαράφρονα Πύθωνα. Το περιεχόμενο – η αναζήτηση του νοήματος σ’ έναν κόσμο πολύ μετά την απώλεια κάθε επιθυμίας να το αναζητά – υπολείπεται εκτελεστικά της φόρμας, το σενάριο του Πατ Ράσιν είναι ανέτοιμο να συνυφανθεί με τον χαοτικό τρόπο που σκηνοθετεί (εσκεμμένα) ο Γκίλιαμ, τα αστεία δεν λειτουργούν πάντα (αλλά πολύ συχνότερα απ’ ότι στις τελευταίες του δουλειές), η σχέση του ήρωα με το περιβάλλον απεικονίζει την αποσπασματικότητα του κόσμου και της πραγματικότητάς του.

Εκεί που το φιλμ μπορεί να σε κερδίσει είναι όταν αισθανθείς πως πίσω από τον φαλακρό Βάλτζ που αναζητά το νόημα της ζωής και περιμένει δίπλα στο τηλέφωνο κάποιον να του το μηνύσει, υπάρχει ο ίδιος ο Γκίλιαμ, χαμένος στην χαοτική του χαρμολύπη, ακατάβλητος από τις κακουχίες μιας (καλλιτεχνικής) ζωής που της πήγαν όλα ανάποδα, αποφασισμένος να κάνει ό,τι μπορεί, όπου μπορεί και όποτε, έστω κι αν χρειαστεί ολομόναχος να καταφύγει στα θαυμάσια πλασμένα της πυρετώδους φαντασίας του.

Ο Δον Κιχώτης του είναι ήδη σε pre-production.