38 Μάρτυρες (2012) **1/2

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Σκηνοθεσία: Λουκά Μπελβό

Πρωταγωνιστούν: Ιβάν Ατάλ, Σοφί Κιντόν, Νικόλ Γκαρσιά

104’, 2.35:1

Το πτώμα μιας νεαρής γυναίκας βρίσκεται στην είσοδο μιας πολυκατοικίας στην Χάβρη. 38 περίοικοι αρνούνται ότι άκουσαν το παραμικρό. Ένας εκ των οποίων ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα, τους διαψεύδει. Όλοι άκουσαν, κάποιοι είδαν και κανείς τους δεν έκανε το παραμικρό.

Η ταινία του Μπελβό μοιάζει με εγχειρίδιο κηρύγματος πάνω στην σημερινή αποξένωση. Για όλα αυτά τα περί στεγών και ψυχών των ανθρώπων που έλεγε κι ο δικός μας Αντώνης Σαμαράκης. Που τα γνωρίζουμε εντελώς αλλά επιλέγουμε μια χαρά συνειδητά πως ο καθένας για τους δικούς του λόγους δεν μπορεί να κάνει κάτι.

Ο Μπελβό ούτε μπορεί ούτε θέλει να αποφύγει την διδακτικότητα, βυθιζόμενος όμως ατμοσφαιρικά στον κεντρικό του χαρακτήρα προσδίδει έναν αέρα υπαρξιακό αντί αυστηρά κοινωνιολογικό. Ελπίζει φυσικά στην ύπαρξη μιας κάποιας συνείδησης. Που στον «ήρωα» λειτουργεί με μια καφκική (ή πολανσκική στο κινηματογραφικότερο) ενοχικότητα και τον κάνει να επιθυμεί διακαώς την απαλλαγή του απ’ τις Ερινύες. Αντίθετα, στους λοιπούς κωφεύοντες, σ’ ένα θαυμάσιο σχόλιο, η ενοχή της απραγίας μετουσιώνεται σε βουβό, μαζικής εκτόνωσης, σχεδόν τηλεοπτικό, συναισθηματισμό απότισης ανθέων και κηδειολαγνείας. Και μετά σιωπής και «πάμε παρακάτω».

Τυπικά γαλλικό στη φτιαξιά του – αν και Βέλγος ο Μπελβό – έχει την βλοσυρότητα στο ύφος, τον αστικό μέχρι μελοδραματισμού διάλογο, τους χρειαζούμενα αργούς ρυθμούς και το ανύπαρκτο χιούμορ. Παίρνει όμως τους κινηματογραφικούς πόντους του σαν ταινία πόλης (το λιμάνι της  Χάβρης με τις τεράστιες άχρηστες ακτές, την παροδικότητα της αίσθησης μιας πόλης-λιμανιού και τον δυο στενά πιο μέσα ανενόχλητα αστικό χαρακτήρα) και σαν ένας ελάχιστος βωμός πεσιμισμού για μια αστική ανθρωπότητα που ξέρει πολύ καλά να περιγράψει, ίσως, αυτό που της συμβαίνει και δεν ενδιαφέρεται πρακτικά στο παραμικρό να το αλλάξει.