Μεγαλώνοντας (Boyhood, 2014) ****1/2

Από τον Ιωάννη 'Moody' Λαζάρου

Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ

Πρωταγωνιστούν: Έλαρ Κολτρέιν, Πατρίσια Αρκέτ, Ίθαν Χοκ

165’, 1.85:1

Θραύσματα μιας ζωής που μπορεί να μη συνέβη ακριβώς όπως τη θυμάσαι και την εξιστορείς, αλλά όλοι ξέρουν πως πραγματική σημασία έχει μόνο το πώς καταγράφθηκε μέσα σου. Από τα πέντε (μιας και δε θυμάσαι σπουδαία πράγματα από πριν) ως την βιολογική ενηλικίωση, ανάμεσα στην παιδική ανεμελιά, τη γονεϊκή προστασία, την αγάπη πανταχόθεν, τις συγκρούσεις, την περιπέτεια διαφορετικών κατοικιών, διαφορετικών οικογενειών, διαφορετικών σχολείων και την υπευθυνότητα που σου τσαμπουνάνε δίχως φειδώ όλοι, εσύ ανακαλύπτεις την ευαισθησία σου, γνωρίζοντας μαγικά πως μονάχα μ’αυτήν έχεις να πορεύεσαι.

Ως εσωστρεφές παιδί που ψάχνεις τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που ξεπηδούν με μανία απ’τα μελαγχολικά μάτια σου μα γρήγορα σου επιστρέφονται (δικές σου είναι, άλλωστε), τη μεγαλύτερη αδερφή που, έχεις και δεν έχεις κοντά σου, τη μάνα που καταφέρνει και χωρά πολλά καρπούζια κάτω απ’τη μασχάλη της, που δείχνει να ‘χει τις αντοχές να διορθώνει λάθη, να μηδενίζει και πάλι από την αρχή -και κάπου τη θαυμάζεις γι’αυτό κιόλας-, τον πατέρα που στέκει ως το πιο ευχάριστο φιλαράκι, που στα σίγουρα σ’αγαπά, όμως σπάνια είναι τριγύρω.

Ύστερα περνάς στην εφηβεία, τότε κι αν μοιάζουν όλα παράξενα. Το σώμα σου αλλάζει, η ψυχοσύνθεσή σου πιο ασταθής, η σεξουαλικότητά σου αφυπνίζεται, η αδερφή σου και γεωγραφικά πια μακρυά, οι γονείς σου συχνά αμήχανοι με το νέο άνθρωπο που ‘χουν απέναντί τους, τα κορίτσια να λειτουργούν λιγότερο γραμμικά από ‘σένα και οι βουλές τους να μοιάζουν ανεξήγητες. Μέχρι να ‘ρθει η ώρα να φύγεις από τη φωλιά –τόσο απελευθερωτική για 'σένα τούτη η ώρα, τόσο απελπιστική γι’ αυτήν που είσαι το τελευταίο αποκούμπι νεότητας- και να κάνεις το πρώτο σου ταξίδι με μια ελευθερία που σου φουσκώνει τόσο τα πνευμόνια, αφού όσα κι αν πέρασες έχεις όλο το χρόνο δικό σου να κάνεις λάθη και θαύματα, να δημιουργήσεις και να καταστρέψεις, να ζήσεις όπως πόθησες, αρκεί μόνο να μην ξεχαστείς στον δρόμο.

Κι αν το «Boyhood» είναι γυρισμένο σε ρεαλιστικές χρονικές διαστάσεις (όπως και η τριλογία των «Πριν...») και κουβαλά την αφοπλιστική ειλικρίνεια που διέπει όλο, ανεξαιρέτως, το έργο του Λινκλέιτερ, με την απόλυτη φυσικότητα που μαστόρικα καταφέρνει να αποσπά από τους ηθοποιούς του (κάνοντας έτσι τις ταινίες του να φαντάζουν βιωμένα στιγμιότυπα), το κατόρθωμα είναι πως ένα θεωρητικά υπερφιλόδοξο, δωδεκαετές, εγχείρημα πραγματώνεται πλήρως προσγειωμένα και διατυπώνεται θαυμαστά ομοιογενώς· με την επιθυμία εντυπωσιακά να δείχνει πως μεγάλωνε με τα χρόνια και την στοργή για τον κεντρικό ήρωα (και όχι αποκλειστικά) να αναπτύσσεται σταδιακά, μέχρι που γιγαντώνεται πια, παράλληλα με την δημοφιλή (μουσική και στυλιστική) κουλτούρα της κάθε περιόδου.

Κάπως έτσι, κι αν εκεί αριστερά στο στέρνο σου εξακολουθείς να χρησιμοποιείς τακτικά αυτό που αποκαλούμε καρδιά, δεν μπορείς παρά να συγκινηθείς βαθιά, αφού κι εσύ –στα βασικά έστω- έτσι μεγάλωσες, πιθανόν και δίχως να το πολυκαταλάβεις. Κι αφού ο χρόνος δε σε λογαριάζει και δε γυρνά ποτέ πίσω, ευκαιρία, λοιπόν, να τον νικήσεις για λίγες ώρες μες στην αίθουσα· μόνο εκεί που τα όνειρα πραγματοποιούνται.