Ο Μπάτλερ (2013) * * *

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Σκηνοθεσία: Λι Ντάνιελς

Πρωταγωνιστούν: Φόρεστ Γουΐτακερ, Όπρα Γουΐνφρι, Ντέϊβιντ Οϊελόβο, Κούμπα Γκούντινγκ Τζρ., Λένι Κράβιτζ, Τζον Κιούζακ
132’, 1.85:1

Είναι κρίμα από μια πλευρά που και αυτή είναι μια τόσο ακαδημαϊκή ταινία – μοιάζει με οτιδήποτε θα έπαιρνε Όσκαρ μέσα στο ’80 – και θα ‘ταν πιθανά καλύτερο απ’ τα μισά απ’ αυτά. Είναι όμως κρυστάλλινο στην πρόθεσή του, εμπεριέχει έναν σκεπτικισμό που το κάνει διαλεκτικό, ενώ και η επιλογή ενός ήρωα-συμβόλου του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων που ενσωματώνει τόσο την επαναστατική αδράνεια των μαύρων, όσο και την υπομονετική ένταση που ενυπάρχει σ’ αυτή την, φαινομενική τότε, πραότητα, του χαρίζει μια ενδιαφέρουσα αναδίπλωση.

Το λανθάνον πρόβλημα αυτού του εκπαιδευτικά αναγκαίου και ευπαρουσίαστου φιλμ, ωστόσο, παραμένει η ευγενής εκδοχή της χειριστικότητάς του να επιθυμεί να πει στους Αμερικανούς ακριβώς αυτά που θα ήθελαν να ακούσουν περί του «ανίκητου πνεύματος του ανθρώπου», της «ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης». Στον βαθμό που αποτυπώνεται η ιδεαλιστική ανάγκη των σημερινών Αμερικανών να ανατρέξουν (για πολλοστή φορά) στο πνεύμα της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (που είναι ένα από τα ωραιότερα και πιο ελπιδοφόρα πράγματα που έκανε ποτέ ο Άνθρωπος), είμαι ακλόνητος υποστηρικτής. 

Κάποια στιγμή όμως η ιδεαλιστική ανάγκη – που εκφράζει το φιλελεύθερο Χόλιγουντ – πρέπει να πάψει να εκτονώνεται από ταινίες που σε κάνουν να νοιώθεις καλά (σε μελοδραματική ασφάλεια) με τον εαυτό και το καλλιτεχνικό σου καθήκον. Γιατί τότε η τέχνη καταλήγει ευμεγέθης αντιδραστισμός.