Ταινίες 00's: 41-50

Από Nostromo Team

Ιδεοψυχαναγκαστική μανία κάθε σινεφίλου οι λίστες, λατρεύονται παιδιόθεν και πανταχόθεν, συνιστούν ενδεικτικό οδηγό που αναδίδει -θέλουμε να πιστεύουμε- χαρακτήρα, αλλά χάνουν το νόημά τους αν δε συνοδεύονται κι από δυο κουβέντες για τα περιεχόμενά τους.

Στο Nostromo, εδώ και λίγες εβδομάδες προετοιμάζουμε μια πενηντάδα για τα 00's, που θα φτάσει σε εσάς με δόσεις. Πενήντα αγαπημένες ταινίες της ομάδας μας, όπως δημοκρατικά ψηφίστηκαν. Τον μαραθώνιο αυτό θα ακολουθήσει μια εμφατική ανάρτηση για τις επιδραστικές τάσεις που παρατηρήθηκαν κατά την αναφερθείσα δεκαετία.

Πριν την αντίστροφη μέτρηση, μια τιμητική αναφορά για αυτές που οριακά έμειναν εκτός συλλογικής λίστας.

- Ο Βασιλιάς (2002) του Νίκου Γραμματικού

- Baran (2001) του Μαγίντ Μαγίντι

- The Flags Of Our Fathers (2006) του Κλιντ Ίστγουντ

- Sideways (2004) του Αλεξάντερ Πέιν

50. HUNGER (2008)

Του Στιβ Μακουίν

Οι 66 ημέρες απεργίας πείνας του Ιρλανδού επαναστάτη Bobby Sands την άνοιξη του 1981 αποτελούν πηγή έμπνευσης για τον McQueen, ο οποίος δημιουργεί μια μαρτυρική σπειροειδή κατάδυση στην κόλαση των φυλακών Maze και τις εικόνες ανείπωτης βίας και θυμωμένου παραλογισμού που χαρακτήριζαν την εποχή εκείνη. Παράλληλα χτίζει τα πλάνα του σε μια ψυχή που σπαρταρά σιωπηλά, αφιερώνοντας τον θάνατό της στην ακατάβλητη επιθυμία για ελευθερία (σώματος, πνεύματος και ιδεών). Μια επιθυμία που τονίζει τη διαφορά μεταξύ ηθικών αρχών και κτηνώδους εμπειρίας και με τη σειρά της αφιερώνεται σε όλες τις φωνές που δεν μπορούν να δαμαστούν, που κραύγασαν για μια φορά και δεν μπορούν πλέον να σωπάσουν.

Χ.Ζ.

49. YOUTH WITHOUT YOUTH (2007)

Του Φράνσις Φορντ Κόπολα

Από τη μια ένα κρυπτικό δοκίμιο πάνω στην φιλοσοφία της θρησκείας, της γνώσης και της αγάπης κι απ’ την άλλη μια πλουραλιστική κινηματογραφική πανδαισία ψευδοϊστορίας, μοντάζ και ρομαντισμού, η Νεότητα δίχως Νιότη άφησε αμήχανο το λιγοστό κοινό που την είδε. Ίσως ο μυστικισμός, οι συσκοτίσεις κι αυτή της η ακραιφνής πίστη στο όνομα ενός ρόδου δεν είναι και για περισσότερους.

Η.Δ.

48. THE PRESTIGE (2006)

Του Κρίστοφερ Νόλαν

Πριν αποφασίσει να σοκάρει με τη σκηνοθετική βιρτουοζιτέ και τον σεναριακό μαξιμαλισμό του Inception, ο πολύς Christopher Nolan είχε ήδη σκαρώσει την τέλεια ταινία για την οποία αξίζει να τον θυμούνται οι επερχόμενες γενιές των σινεφίλ. Γιατί το Prestige, χωρίς να πασχίζει να μας επιβάλλει τις αλληγορίες του, καταφέρνει να αποτελεί, ταυτόχρονα, ένα πρώτης τάξεως εγκεφαλικό θρίλερ ανατροπών και μια θεσπέσια παραβολή πάνω στην παραπλανητική δύναμη της Τέχνης ή στην Τέχνη ως παραπλάνηση.

Εδώ πρόκειται κυρίως για το αισθητικό αντικείμενο, ιδωμένο -όπως θα έλεγε ο Λακάν- σαν “παγίδα βλέμματος”. Αλλά και για την ενδόμυχη ανάγκη του θεατή να εξαπατηθεί. Ανάγκη καθ’ όλα σεβαστή από τον Nolan, που στο Prestige την ικανοποιεί με τον πιο ιδιοφυή και –αβίαστα- εντυπωσιακό τρόπο όλης της φιλμογραφίας του.

Γ.Σ.

47. THE PLEDGE (2001)

Του Σον Πεν

Η, κατ’ εμέ, καλύτερη ταινία του σκηνοθέτη Penn  μοιάζει με φιλμική απάντηση στο υποθετικό ερώτημα «τι θα γινόταν αν το πνεύμα του Samuel Beckett καταλάμβανε τον Jonathan Demme του Silence Of The Lambs». Καθόλου περίεργο λοιπόν που σ’ αυτό το κατάμαυρο αριστούργημα θα συναντήσεις μια σειρά από προβληματικές του Θεάτρου του Παραλόγου (ο νιτσεϊκός Θάνατος του Θεού, το ανούσιο της ύπαρξης, η ανθρώπινη δραστηριότητα σαν μακάβριος χορός με το Τίποτα) , περασμένες μέσα από τα φίλτρα του αστυνομικού θρίλερ. Και μαζί τους, την καλύτερη ερμηνεία του μεγάλου Jack Nicholson, για τα 00’s (τουλάχιστον).

Κατάφορα υποτιμημένη, απευθυνόμενη, έτσι κι αλλιώς, σε λίγους καθότι βαριά κι ασήκωτη μέσα στον πεισιθάνατο ρεμβασμό της, αυτή είναι μια «Υπόσχεση» για σπουδαίο σινεμά που κρατιέται με το παραπάνω.

Γ.Σ.

46. MEMENTO (2000)

Του Κρίστοφερ Νόλαν

Στα χαρτιά, η αναζήτηση της αλήθειας απαιτεί αλτρουιστικό θάρρος και ενδύεται, με υψιπέτεια, τον μανδύα της αρετής. Στο Memento, μετριέται περισσότερο με γνώμονα το -όποιο- βάρος της προσωπικής σου ανάγκης και ένα θάρρος χωμάτινο και εγωιστικό, ανάμικτο με τον φόβο του τί θα αντικρύσεις και κυρίως τί θα πράξεις αν, στο τέλος, η εύρεση της αλήθειας απαιτεί τον δικό σου χαμό.

Δεν θέλει να σε "εξαπατήσει" σαγηνευτικά, δεν εγείρει διλήμματα ηθικής αποκατάστασης, δεν σου δίνει καν μια ιστορία για να θυμάσαι και να διηγείσαι. Σου "σακατεύει" το μυαλό, φυτεύοντάς σου από την αρχή μια αγωνία που δεν αναβάλλεται και στο τέλος την αίσθηση πως όλα γύρω σου είναι τοίχωμα και αντίσταση στο σώμα και ότι η αλήθεια είναι –σπανίως- λυτρωτική.

Μια από τις πιο δυνατές fuck-with-your-mind ταινίες της προηγούμενης δεκαετίας.

Γ.Π.

45. HIGH FIDELITY (2000)

Του Στίβεν Φρίαρς

Χωρίς να συνεισφέρει σε κάτι στην εξέλιξη της κινηματογραφικής γραφής και χωρίς να επηρεάσει στο άμεσο μέλλον το είδος του, το High Fidelity λατρεύεται από έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων ανά τον κόσμο. Ίσως είναι το έξοχα προσαρμοσμένο κείμενο του Χόρνμπι, ίσως η ιδανική ενσάρκωση του ήρωα από τον Τζον Κιούζακ (που βλέποντάς τον από την αρχή, οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα έμοιαζε άστοχη), ίσως οι μουσικές αναφορές και τα memorabilia. Για τον γράφοντα είναι πάνω από όλα η απόδοση της ανασκόπησης του παρελθόντος, που επιχειρεί κάποιος πριν από ένα κομβικό σημείο της ζωής του, με τον τρόπο που ξέρει καλύτερα – στην προκειμένη με μια παράλληλη ανασυγκρότηση βινυλίων.

Τ.Μ.

44. GOSFORD PARK (2001)

Του Ρόμπερτ Όλτμαν

Στις ταινίες του Όλτμαν συμβαίνουν τόσα πολλά μέσα στο κάδρο, που απαιτούνται κάμποσες επαναληπτικές προβολές για να τα αφομοιώσεις όλα. Αρετή που, σε συνδυασμό με τους -σήμα κατατεθέν- επικαλυπτόμενους διαλόγους, δεν θα μπορούσε να λείπει από το Gosford Park. Όπου ο δαιμόνιος Αμερικανός δημιουργός κατορθώνει να σκαρώσει μια σάτιρα των ηθών της βρετανικής αριστοκρατίας, μια λεπτή παρωδία της σχετικής ομοεθνούς φιλμογραφίας, αλλά και των whodunit, χωρίς όμως ποτέ να καθιστά το δράμα των ηρώων του ανέκδοτο. Πρόκειται για την τελευταία σπουδαία ταινία μιας φιλμογραφίας άνισης, μα τόσο ποικιλόμορφης, που μάλλον δεν έχει ανάλογό της σε εκατό –και βάλε- χρόνια σινεμά.

Γ.Β.

43. CLOSER (2004)

Του Μάικ Νίκολς

Ο Μάικ Νίκολς, σε αυτή την απρόσμενη ταινία, περνά πριονοκορδέλα τον σύγχρονο αστό (αυτόν τον συγκαλυμμένο βάρβαρο) με την αυταρέσκειά του, την ανικανότητά του να αναπτύξει ανθρώπινες σχέσεις, τις σεξουαλικές νευρώσεις του και το συναισθηματικό έλλειμμα που παραβλέπει παραδομένος σε ένα αβαθές και επιπόλαιο way of life και έναν θεόρατο εγωκεντρισμό.

Μια φιγούρα τόσο αντιπαθής -που την αναγνωρίζεις καλά γύρω σου και μέσα σου- που ίσως και να τη λυπάσαι μιας και καταλήγει τόσο μόνη και ανικανοποίητη.

Ι.Μ.Λ.

42. ANCHORMAN: THE LEGEND OF RON BURGUNDY (2004)

Του Άνταμ ΜακΚέι

Την περασμένη δεκαετία ο Τζουντ Άπατοου και οι συνεργάτες του επανέφεραν στο προσκήνιο την ενήλικη κωμωδία κι απενοχοποίησαν το εξωφρενικό χιούμορ με μια σειρά από ξεκαρδιστικά φιλμ, όπου ενήλικοι άντρες αφήνουν τον έφηβο μέσα τους να ξεφαντώσει. Το Anchorman όμως είναι η ταινία που ξεχωρίζει από τον κανόνα. Πρόκειται για μια ευτυχή συγκυρία, όπου μια χούφτα χαρισματικοί κωμικοί απαλλάσσονται από τα δεσμά του σεναρίου και, με κορυφαίο του χορού τον Γουίλ Φέρρελ, επιδίδονται σε ένα ανεπανάληπτο όργιο αυτοσχεδιασμού, που, όταν βρίσκει στόχο, θέλει προσπάθεια για να μην δαγκώσεις το πάτωμα από τα γέλια.

Απαγορευμένο σε 9 χώρες, λειτουργεί στο 60% των περιπτώσεων κάθε φορά.

Γ.Β.

41. UP (2009)

Των Πιτ Ντόκτερ & Μπομπ Πέτερσον

Αγαπητή Pixar,

Στέλνω αυτό το μικρό μήνυμα, για να σου απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ. Σ’ευχαριστώ που με το μοντάζ μιας κοινής ζωής με τα πάνω της και τα κάτω της και την προσμονή ενός ταξιδιού που διαρκώς αναβάλλεται, με έκανες να λιώσω στο κλάμα. Που με το θέαμα ενός σπιτιού, το οποίο ίπταται στους ουρανούς χάρη σε μια συστάδα από μπαλόνια, έδωσες σάρκα και οστά στα παιδικά μου όνειρα. Που μου υπενθύμισες πως, αν ποτέ πάψω να αναζητώ μια καινούργια περιπέτεια, θα είναι σα να βαδίζω μόνος και δυστυχής προς τον (αναπόφευκτο) θάνατο.

Σ’ ευχαριστώ πάνω από όλα γιατί η παιδικότητα της παλιάς Ντίσνεϋ, η αθωότητα του βωβού σινεμά και, ειδικότερα, η ανθρωπιά του Τσάπλιν κατοικούν στις εικόνες σου. Τα χρειάζομαι όλα αυτά.

Δικός σου για πάντα,

Γιάννης

Γ.Β.