Ταινίες 00's: 21-30

Από τη Nostromo Team

30. SYNECDOCHE, NEW YORK (2008) 

Του Τσάρλι Κάουφμαν

Κάθε εκφραστικό εγχείρημα είναι μια, εκ νέου, απόπειρα για να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον άλλο. Ο καλλιτέχνης δεν κατέχει κανένα μυστικό που απλώς θα ήταν αρκετά γενναιόδωρος, ώστε να το μοιραστεί με το κοινό του. Στα τυφλά ψάχνει για τις λέξεις, τις εικόνες, τις χειρονομίες που θα φωτίσουν με νόημα τα σκοτάδια (του).

Η «Συνεκδοχή» σου λέει, περίπου, ότι ο δημιουργός και ο απλός άνθρωπος στην καθημερινή ύπαρξή του, τρέχουν πίσω από την ίδια χίμαιρα. Θέλουν να καταλάβουν πριν πεθάνουν. Και στο μέτρο που ο δημιουργός είναι ταυτόχρονα άνθρωπος, με συγκεκριμένο σωματικό πεπρωμένο, κι ο απλός άνθρωπος, δημιουργός-αφού κατασκευάζει, χωρίς πάντα να το συνειδητοποιεί, το συμβολικό περιεχόμενο της ζωής του-, είναι κοινό το δράμα τους. Κι ο σπουδαίος εκλιπών, Χόφμαν, το ενσαρκώνει με μεγαλοσύνη.

Γ.Σ.

29. NO COUNTRY FOR OLD MEN (2007)

Των Τζόελ & Ίθαν Κόεν

Σε ένα πρώτο επίπεδο, ένα αριστοτεχνικό θρίλερ αμείωτης έντασης με εύστοχες υπόνοιες κωμικής ανακούφισης. Μια προσεκτικότερη ματιά θα αποκαλύψει το απαισιόδοξο σχόλιο δύο δημιουργών που έχουν αναγάγει σε τέχνη την υπόγεια ειρωνεία και τον μελαγχολικό σαρκασμό. Παρελθόν, παρόν και μέλλον συγκεντρώνονται σε τρεις χαρακτήρες - καθρέφτες για την ανησυχητική πορεία ενός κόσμου που πνίγεται σε ένα αδιευκρίνιστο σκοτάδι. Χωρίς από μηχανής θεούς ή οποιαδήποτε άλλη ανώτερη δύναμη, παραδομένος στον παραλογισμό και το τυχαίο. Ακόμα και όσοι προσπάθησαν να τον κατανοήσουν, έχουν τώρα πια ξυπνήσει. And then I woke up…

Α.Π.

28. BEFORE SUNSET (2004)

Του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ

Στο «Πριν το Ξημέρωμα» είναι να καμαρώνεις τον Τζέσι για το θάρρος  να ζητήσει απ’τη Σελίν να τον ακολουθήσει, να χαίρεσαι  με την τύχη του που άκουσε το «ναι» και να ερωτευθείς παράφορα αυτό το ειλικρινές νεανικό ρομάντζο, το πνευματώδες και συνάμα, μαγικά αληθινό.

Στο «Πριν το Ηλιοβασίλεμα» οι δύο ήρωες έχουν πια τριανταρίσει, έχουν μισοχαράξει το δρόμο τους, κουβαλάνε όμως κι ένα σωρό ανασφάλειες και αμφιβολίες. Μετά από λίγο, μοιάζει σα να μην πέρασε μια μέρα, παρά τα εννέα χρόνια που μεσολάβησαν, και στο τέλος σου σκάει κείνο το επιμύθιο και σε συνθλίβει στη συγκίνηση. Το τραγούδι που έγραψε εκείνη αφού της το κατάφερε αυτός με έναν περίπατο στη Βιέννη και ένα ολόψυχο «μαζί» που αρθρώνεται υπογείως κόντρα σε όποιες εκλογικευτικές άμυνες.

Βιώνεται το «Πριν το Ηλιοβασίλεμα» γιατί αντιπροσωπεύει αναντίρρητα κείνο που εσύ κι εγώ ποθούμε αλλά φοβόμαστε να διεκδικήσουμε. Ίσως επειδή έχουμε δει (πρακτικά ή νοητά) την τρίτη πράξη του έργου. Ακόμη κι έτσι, μάλλον εμείς παραμένουμε οι χαμένοι.

Ι.Μ.Λ.

27. ROCKY BALBOA (2006)

Του Σιλβέστερ Σταλόνε

Με διαφορά η πιο προσωπικά συγκινητική ταινία της δεκαετίας.

Το «stuff in the basement», την στιγμή που ο πιο φυσικά ακατάβλητος ηθοποιός της ιστορίας του σινεμά, γερασμένος πια κι ασυμφιλίωτος μοιάζει να εκρήγνυται εσωτερικά για ένα κλάσμα δευτερολέπτου, είναι κάτι που θα το πάρω μαζί μου.

Φυσικά, αν δεν έχεις τα δικά σου αντίστοιχα, η επιλογή μου θα σου μείνει ανεξήγητη.

Όπως και να ‘χει, ο Sly στο αγαπημένο του ημερολόγιο, βρήκε την αφέλεια και την αλήθεια των 30 του χρόνων, εδώ πια είναι συνταρακτική και εμπνευστική στο διπλάσιο βέβαια, ενώ πείστηκε, επιτέλους, και για την σκηνοθετική του πληρότητα.

Το ευχαριστώ μου για κάτι τέτοιο το ανακάλυψα.

Η.Δ.

26. MATCH POINT (2005)

Του Γούντι Άλεν

Με τον αισθησιασμό που εκπέμπει η Σκάρλετ σε τούτο τον λονδρέζικο Γούντι Άλεν, θα περίμενες να ενσαρκώνει τη femme fatale των Νουάρ που αποπλανά και καταβροχθίζει τον πρωταγωνιστή. Αντ’ αυτού γίνεται θύμα στο δρόμο του, μικρού βεληνεκούς αλλά τρομερά ευνοημένου από την Τύχη, αριβίστα που εισδύει στην αριστοκρατία, σε τούτο το ενδοφιλμογραφικό δάνειο από το «Crimes and Misdemeanors» που αναδίδει κυνισμό απ’ όπου κι αν το πιάσεις.
Ο εβδομηντάχρονος  Άλεν, μετά από μια πτωτική δημιουργικά πορεία κάποιων χρόνων, επανεμφανίζεται σε φόρμα, σκοτεινότερος του αναμενόμενου και μεταντοστογιεφσκικός, απορρίπτει την ιδέα της συμπαντικής δικαιοσύνης και εναποθέτει την Κρίση στην ανθρώπινη συνείδηση.

Ι.Μ.Λ.

25. KING KONG (2005)

Του Πίτερ Τζάκσον

Θα ήθελα να μείνω μια μέρα με τον Kong. Να κάτσουμε μαζί δίπλα στο ηλιοβασίλεμα και να μιλήσουμε για το Skull Island, τα μυθικά πλάσματα, τον ειλικρινή ρομαντισμό και την μοναξιά που μπορεί να νιώθει κάποιος όταν είναι διαφορετικός. Την ανάγκη που αισθάνεται να μοιραστεί την ομορφιά με κάποιον που ίσως την εκτιμήσει, να μοιραστεί λίγο χρόνο με κάποιον που ίσως αναγνωρίσει τη χαρά και τη λύπη στο πρόσωπό του. 

Θέλω να μείνω μια μέρα με τον Kong και να μιλήσουμε για τους ανθρώπους, εκείνους που εχθρεύονται το διαφορετικό και εκείνους που προσπαθούν να το πουλήσουν ως αξιοθέατο. Και τέλος, για όλους εκείνους που έδωσαν και τη ζωή τους για μια ματιά σιωπηλής αγάπης, νιώθοντας για μια στιγμή μονάχα ότι κατέκτησαν την κορυφή του κόσμου.

Και χωρίς να το καταλάβουν, ρίζωσαν για πάντα στην καρδιά μας.

X.Z.

24. A SERIOUS MAN (2009)

Των Τζόελ & Ίθαν Κόεν

Ακόμα και σε εκείνες τις ταινίες των Κοέν που πιάνεις την κοιλιά σου από το γέλιο, κάτι πάρα πολύ μαύρο καραδοκεί στην γωνία. Σαν μπεργκμανικοί ήρωες, οι δύο αδερφοί μοιάζουν να αναζητούν, μέσω των χαρακτήρων τους, ένα σημάδι από τον Θεό, μια επιβεβαίωση της ύπαρξης του, ένα ξεροκόμματο της φιλευσπλαχνίας του. Και καθώς προχωρούν τα χρόνια κι αυτό δεν έρχεται, οι ταινίες τους σκοτεινιάζουν όλο και περισσότερο. Για να φτάσουμε στο A Serious Man, που είναι το σημείο μηδέν, η πιο πεσιμιστική ταινία που παρήγαγε ποτέ ο (κοινός, καθώς λειτουργεί σαν ένας) νους τους. Όπου καταλήγουν στην ανυπαρξία αυτής της ανώτερης οντότητας, στην ματαιότητα της αναζήτησης εκείνου του περιζήτητου νοήματος της ζωής και στην επιβεβαίωση της μοναδικής σταθεράς σε έναν ρευστό, συγκεχυμένο κόσμο: εκείνης του θανάτου. Που θα έρθει μια μέρα χωρίς αιτία – εκτός κι αν θες να δεις τέτοια- και θα σαρώσει τα πάντα σαν ανεμοστρόβιλος.

Γ.Β.

23. INLAND EMPIRE (2006)

Του Ντέιβιντ Λιντς

Στο σημαντικότερο ίσως γεγονός της δεκαετίας για την κινηματογραφική δημιουργία, την σταδιακή αντικατάσταση του φιλμ με ψηφιακή τεχνολογία, ο Lynch παραθέτει τη γνώμη του με έναν ογκόλιθο που επισημαίνει τα αυταπόδεικτα. Πως το ταλέντο και η φαντασία του ανθρώπινου μυαλού είναι οι πηγές των μεγάλων έργων και όχι ο τύπος του μέσου με το οποίο προσφέρονται, αυτός στο σινεμά εξελίσσεται από την στιγμή που υπάρχει άμεση εξάρτηση από την τεχνολογία. Χρησιμοποίησε τη ψηφιακή κάμερα, και την πιο “γήινή” της εικόνα, για να πει μια ιστορία όπου η ηρωίδα μπερδεύει την πραγματικότητα με την τέχνη, ιστορία που την διηγήθηκε όπως ακριβώς ήθελε, αποδομώντας τελείως την γραμμική αφήγηση (που ποτέ δε λάτρεψε) και χαρίζοντας ένα αλησμόνητο αντίο στους θαυμαστές του – αν και ποτέ δε ξέρεις.

Τ.Μ.

22. 25th HOUR (2002)

Του Σπάικ Λι

Πόσα κομμάτια της ζωής μπορείς να ζυγίσεις μέσα σε μια μέρα; Πόσες επιλογές μπορείς να αντιστρέψεις και πόσα πρόσωπα να αποχαιρετήσεις; Όταν οι φλόγες της υποκρισίας υψώνονται ψηλά δημιουργώντας φόβο, θυμό και μια υπόκωφη ψυχική αιμορραγία, όταν οι προσευχές των αγγέλων δεν σε αφορούν και όταν όσα έζησες στο παρελθόν επανέρχονται για να τα ξεχρεώσεις, τότε θα βρεθείς μόνος με όσα ελάχιστα σου έχουν απομείνει, με όσα ακόμα μπορούν να σε κρατήσουν ζωντανό. Τότε θα λησμονείς όσα ποτέ δεν θα αντικρίσεις και όσα για μια στιγμή ονειρεύτηκες ότι μπορεί να σου αξίζουν, με την κρυφή επιθυμία ότι όταν ο εφιάλτης ολοκληρωθεί, θα υπάρχει κάποιος για να σε περιμένει, κάποιος να σε κρατήσει σφιχτά απ’ το χέρι, ακόμα και αν αυτό είναι ένα όνειρο χωρίς ζωή.

X.Z. 

21. RUSSIAN ARK (2002)

Του Αλεξάντερ Σοκούροφ

Η εξέλιξη μιας τέχνης επιτυγχάνεται πρωτίστως από τους καινοτόμους, αυτούς που σκαρφίζονται ιδέες όταν προκύπτει μια νέα εκφραστική ανάγκη. Ο Σοκούροφ, και μόνο για την ολοκλήρωση μιας ιδέας σαν αυτή της Κιβωτού δικαιούται μια λαμπρή θέση πλάι στους καινοτόμους του σινεμά, πετυχαίνοντας πρώτος ένα ανεπανάληπτο ενενηντάλεπτο μονοπλάνο. Η καινοτομία έγκειται στο ότι το υλικό γραφόταν επί τόπου, μη συμπιεσμένο, σε σκληρό δίσκο, καθώς μόνο έτσι μπορούσε να αποθηκευτεί υλικό τόσης ώρας χωρίς διακοπή – η χρήση του φιλμ εδώ ήταν απαγορευτική. Το πιο ευτυχές όμως είναι πως η καινοτομία χρησιμοποιήθηκε σε κάτι τόσο απολαυστικό και μεγαλειώδες ταυτόχρονα, μια δαιδαλώδη οπτική αναπαράσταση 200 χρόνων ρωσικής ιστορίας, περιεχόμενο αντάξιο της μεγαλοφυούς φόρμας.

Τ.Μ.